Een openluchtgalerij waarbij elk gezicht een verhaal vertelt
In de Franse stad Sanary-sur-Mer vindt elk jaar een nieuwe editie van een openluchttentoonstelling plaats in de straten en het stadscentrum. De editie van dit jaar 2025 draagt de naam “L'été Indien des Portraits”. Het evenement brengt meer dan 254 fotografen uit heel Europa samen. Hun werken hangen in de kleurrijke steegjes van het centrum, in de haven en op de pleintjes. Deze gigantische tentoonstelling, bestaande uit meer dan 1000 foto’s, nodigt uit om op een andere manier door de straten van Sanary-sur-Mer te slenteren. Elk portret spreekt tot de verbeelding, vertelt een verhaal en maakt van de wandeling een artistieke ervaring. Ook een tiental Belgische fotografen zijn geselecteerd voor deze prachtige openluchtexpo aan de Middellandse Zee.
Fotograaf Yves Nevens reisde 1100km naar Zuid-Frankrijk, kuierde door de prachtige straatjes en interviewde de belangrijkste spelers in het verhaal: Sandrine Obitz (verantwoordelijke culturele aangelegenheden) en Serge Loigne (logistiek verantwoordelijke).
We willen jullie vooreerst proficiat wensen met deze prachtige expo. Het valt ons vooral op hoeveel toeristen hier nu nog zijn in het najaar, is dat toeval?
Nee hoor, of het nu september, oktober of november is, in Sanary-sur-Mer is het altijd een drukke periode. Samen met onze toeristische dienst organiseren we continu activiteiten en zeker nu in de schoolvakanties zijn er ook heel wat leuke events voor families met kinderen. We zorgen ervoor dat er altijd iets te beleven valt, altijd iets te zien of te ontdekken is.
Dit is nu de vijfde editie. Hoe is de expo ontstaan?
Het idee komt van onze lokale fotografe Marie-Claire Perez en haar man Jean-Noël. Zij hadden contact met Gérard Cimetière, organisator van “L’été des portraits” in Bourbon-Lancy. Ze zeiden: ‘Waarom zouden we deze biënnale niet opzetten in Sanary en de mooiste foto’s opnieuw tonen?’ En zo zijn we van start gegaan in 2015. De eerste stappen zijn op die manier gezet en er is een uitwisseling ontstaan die al 10 jaar duurt.
Deze expo hangt hier maar drie weken (10/10 tot 2/11). Is dat niet een heel korte periode voor zo’n enorm werk?
Ja, dat klopt, andere jaren is het een volledige maand, maar nu kon het niet anders omdat we onze arbeiders moesten inzetten voor de vele andere activiteiten. Sanary-sur-Mer is ook gekend voor zijn prachtige kerstsfeer en die voorbereidingen starten begin november. We werken een maand om de stad volledig te decoreren met kerstlichtjes, allemaal met dezelfde warme kleurtemperatuur.
Wat is jullie belangrijkste drijfveer voor deze grote organisatie?
Het idee achter deze expo is de fotokunst naar het publiek toe brengen. Mensen gaan niet altijd uit zichzelf naar een fototentoonstelling, dat weten we allemaal. Maar hier komt het naar hen toe. Het zorgt voor een mooie wandeling, en geeft een andere dimensie aan onze gemeente. Het helpt ook om mensen naar de uithoeken van Sanary-sur-Mer te brengen, plekken die anders minder bezocht worden. Je denkt dat je alle foto’s hebt gezien, maar dan zie je er nog meer verderop, en je blijft doorgaan tot de laatste foto. Zo ontdekken toeristen onze gemeente en komen ze op pleinen en in straten waar ze anders nooit zouden komen. Onze winkels die iets verder uit het centrum zijn gelegen vinden het fijn dat toeristen nu ook hun handelszaken ontdekken.
Denk je dat de tentoonstelling het toerisme hier versterkt of is het net omgekeerd en ontdekken de bestaande toeristen de fotografen?
Ik denk dat het beide is. Maar het is ook een culturele ambitie van onze gemeente om verschillende artistieke vormen te tonen. Portretfotografie is een duidelijk thema. Het feit dat Sanary-sur-Mer tentoonstellingen van dit formaat en deze variëteit kan presenteren, is belangrijk. Dus er is een sterk cultureel aspect, maar ook een economisch aspect voor onze gemeente. We hebben hier vier zelfstandige kunstgalerijen en organiseren ook zelf voortdurend verschillende exposities in onze eigen kunstsites. We zijn erg gehecht aan kunstenaars en artistieke expressie in de gemeente: fotografie, schilderkunst en beeldhouwkunst.
We hebben inmiddels een goede culturele reputatie opgebouwd. Mensen komen speciaal naar onze galerijen omdat ze weten dat er altijd iets nieuws te zien is. Het heeft jaren geduurd om dat op te bouwen. Sanary-sur-Mer is een levendige stad, met veel activiteiten. Mensen weten dat en komen omdat er altijd iets te doen is. Ook voor kinderen is er veel te beleven tijdens de vakanties.
Hoe bepalen jullie welke foto’s op welke locatie worden opgehangen?
Bij de eerste edities hebben we steeds samengewerkt met Marie-Claire Perez om te kijken hoe alles gepositioneerd kon worden: lokale fotografen samen; buitenlandse fotografen gegroepeerd. We hebben ook gekeken naar de aard van de foto’s zelf. Omdat ze in een openlucht expo worden getoond, komen ze in direct contact met het publiek. Dat is niet altijd eenvoudig. Sommige foto's zijn wat erotischer van aard en die proberen we niet op een pleintje naast de kerk te plaatsen.
Het viel ons inderdaad op dat een foto van onze Belgische fotograaf Didier de Daniloff werd ‘overplakt’ met een andere foto. De stijl van de Daniloff kennende was dit geen toeval?
Inderdaad, ik ben op de eerste dag van de expo aangesproken over de foto door een dame. De geëxposeerde foto van een vrouw in lingerie op een sofa veroorzaakte een schandaal omdat er een dansschool voor kinderen in de buurt was. We moesten die foto vervangen want volgens haar waren de kinderen geschokt – of misschien eerder de moeders.
Bij de vorige editie hadden we de meest expliciete foto’s samengehangen op een plein dat ommuurd was met een stalen hek. Je moest een poortje binnen om de foto’s te zien. Langs de buitenkant hingen de brave foto’s. Ach, er was dit jaar maar één persoon die een opmerking maakte. Ik wacht trouwens nog altijd op haar aanklacht.
Zien jullie een evolutie in de soort fotografie?
Jazeker, vroeger was alles klassieker. Nu met AI krijgen we ook heel spectaculaire beelden. Aangezien er met thema’s wordt gewerkt zie je ook wel een uitdaging: het naakt zien we hierdoor expliciet aangezien het thema zwangerschap en onderwater daar al aan gelinkt is.
Na 20 jaar is de organisatie in Bourbon-Lancy ermee gestopt. Hoe zien jullie de toekomst?
Wij hopen uiteraard door te kunnen gaan, maar hoe is nog een vraagteken. Zoals ik al zei staan we gekend als een gemeente vol kunst. Onze inwoners en toeristen verwachten dus wel wat. Het is voor ons nu eerst afwachten tot de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026. Die zullen in een grote mate bepalen welk budget er nog zal zijn voor culturele evenementen zoals deze. Wij hopen er natuurlijk in 2027 opnieuw te staan met een nieuwe foto expo.
En tot slot, wat wensen jullie dat de bezoekers voelen of onthouden van het bezoek?
Dat is een goede vraag. Nou, dat ze geraakt worden door al die expressies, door al die portretten, door de verscheidenheid in de foto’s die hier hangen. Dat ze beseffen dat de ander bestaat, want we leven in een samenleving waar we de neiging hebben om de notie van het individu te verliezen. En zo kijken ze ook eens even niet op hun telefoon als ze door de straten wandelen...
Foto’s in Sanary-sur-Mer van onze leden Pieter Clicteur, Luc Collet, Didier de Daniloff, Gino Defauw, Kurt Dufraing, Hans Duijghuisen, Raïs De Weirdt, Marijke ’t Kindt, Sahir Yerunkar en Yves Nevens.
© Yves Nevens